محسن عالیشوندی*

در توزیع اعتبارات سال گذشته فراشبند قریب به پنجاه درصد از کل اعتبارات شهرستان به بخش آب اختصاص یافته است و باید در طرح هایی همچون آبخیز داری و آبخوان داری ، کنترل سیلابها و روان آب ها ، اصلاح شبکه های آب و … هزینه شود.

بیش از ده سال است که دشت فراشبند به عنوان دشت ممنوعه معرفی شده و در یک سال اخیر با وخیم تر شدن وضعیت آب سفره های زیر زمینی و عدم مدیریت صحیح و موثر در بخش آب ، متاسفانه دشت ممنوعه فراشبند به دشت ممنوعه بحرانی تغییر وضعیت داده است ، تغییر وضعیتی که زنگ خطری است برای همه مردم شهرستان وصد البته هشداری است به مسئولین شهرستان و استان که اگر اقدامات جدی و تاثیر گذاری صورت نگیرد ، دیرنخواهد بود که در عمل از واژگانی همچون دشت ممنوعه بحرانی نیز عبور خواهیم کرد و به فاجعه خواهیم رسید.

در شماره اخیر ماهنامه چارطاقی مطلبی در خصوص نحوه توزیع اعتبارات شهرستان فراشبند در سال ۹۶ منتشر شده و در بخشی از این مطلب ، نکته ظریفی مورد اشاره قرار گرفته بود که قابل تامل است.

اعتبارات توازن منطقه ای که هر ساله برای رشد و توسعه مناطق کمتر برخوردار اختصاص می یابد ، عملا یا اصلا تخصیص نمی خورد و یا اینکه با یک درصد نه چندان قابل قبول به صورت اسناد خزانه بعضاً دو ساله در اختیار دستگاههای اجرایی قرار می گیرد که با تخصیص های پایین این اعتبارات و سر رسیدهای یکساله و دو ساله ، عملا بود و نبود این اعتبارات چندان کمکی به رشد و توسعه مناطق کمتر برخورداری همچون فراشبند نمی کند. که البته همین مطلب عدم تخصیص و سر رسیدهای بلند مدت این اعتبارات هم در جای خود ،محل نقد و اعتراض است .

از دیگر اعتبارات عمرانی شهرستان فراشبند که معمولا دست به نقد تر از اعتبارات توازن منطقه ای و دیگر اعتبارات دولتی است، سه درصد نفت و گاز است که سهم فراشبند از این محل در سال ۹۶ بیست و دو میلیارد و پانصد میلیون تومان بوده است .

تخصیص اعتبارات سه درصد نفت و گاز در سال مالی ۹۶ کمتر از چهل در صد بوده که با این حساب از این محل جمعاً ۹ میلیارد تومان به شهرستان فراشبند رسیده است.

اگر قرار باشد پنجاه درصد اعتبارات شهرستان در بخش آب هزینه شود ، قاعدتاً چهار میلیارد تومان از این ۹ میلیارد تومان یکجا در بحث مدیریت آب هزینه خواهد شد..

کل اعتبارات باقی مانده شهرستان با این حساب و کتاب پنج میلیارد تومان خواهد بود که از این مبلغ هم ، به درست یا به غلط در چند سال اخیر هرساله دو سه میلیارد تومان به جاده جدید فراشبند فیروزآباد اختصاص یافته است.

با کسر مبالغ فوق ، کل اعتبار باقی مانده شهرستان فراشبند با شش هزار کیلومتر مربع وسعت در طول یکسال عملا سه میلیارد تومان خواهد بود.سه میلیاردی که باید درقسمت های مختلفی از جمله در بخش راه ، بهداشت ، آموزش ، عمران شهری ، اشتغال و …هزینه شود.

ناگفته پیدا است اندک اعتبارات شهرستان محروم و کمتر برخوردار فراشبند تکافوی مدیریت بحران آب در دشت ممنوعه بحرانی فراشبند را نمی کند و صد البته پرداختن به مدیریت بحران آب به این سبک و سیاق ، محرومیت مضاعف این شهرستان را به دنبال خواهد داشت و دیر نخواهد بود که با این روش هزینه کرد اعتبارات به هر دو مهم ( محرومیت بیشتر شهرستان و عدم موفقیت در مدیریت بحران آب )خواهیم رسید.

در پالایشگاه گاز فراشبند در فصول گرم سال مصرف آب به ۵۵ هزار متر مکعب در ماه می رسد. از ۵ حلقه چاه آب پالایشگاه گاز فراشبند ، ۳ حلقه چاه خشک شده که جابجایی دو حلقه چاه در دستور کار مسئولین پالایشگاه قرار دارد و برای جابجایی این دو حلقه چاه آب شرب به گفته مسئولین پالایشگاه بالغ بر ۳ میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است.

در مجتمع تقویت فشار گاز فراشبند و یارد مجاور آن ۳ حلقه چاه آب حفر شده که به دلیل کاهش شدید سطح آبهای زیر زمینی ، هر سه حلقه چاه غیر شرب شده و صرفا ً در آبیاری فضای سبز مورد استفاده قرار می گیرند و به ناچار آب شرب این مجتمع با تانکر حمل آب و از پالایشگاه گاز فراشبند که در فاصله ۴۵ کیلومتری این مجتمع قرار دارد ، تامین می شود.

سال گذشته ، مدیر مهندسی و توسعه شرکت پالایش گاز فجر جم اعلام کرد که این پالایشگاه برای تامین پایدار آب مورد نیاز خود مبلغ ۷۰ میلیارد تومان در احداث سد باغان مشارکت خواهد کرد.

چند روز قبل در خبر ها اعلام شد که خط انتقال آب از سد باغان با ظرفیت انتقال سالانه ۸ میلیون متر مکعب در مدت دو سال احداث خواهد شد و کل هزینه ۶۰ میلیارد تومانی این خط انتقال توسط شرکت پالایش گاز فجر جم تامین خواهد شد. این خط انتقال علاوه بر تامین پایدار آب پالایشگاه گاز فجر جم ، آب شرب شهر ها و روستای مسیر از جمله شهر جم ، ریز و انارستان هم تامین خواهد کرد.

تولید پالایشگاه گاز فجر جم روزانه ۱۲۰ میلیون متر مکعب و تولید پالایشگاه گاز فراشبند روزانه ۴۰ میلیون متر مکعب است و قاعدتا اگر پالایشگاه گاز فجر جم در قبال مسئولیت اجتماعی و همچنین تامین پایدار آب مورد نیاز خود و شهرهای پیرامون پالایشگاه می تواند ۱۳۰ میلیارد تومان هزینه کند، وزارت نفت و شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی هم لازم است با رعایت همین تناسب حداقل ۴۰ میلیارد توان برای تامین پایدار آب پالایشگاه گاز فراشبند و مجتمع تقویت فشار گاز فراشبند و همچنین تامین بخشی از آب شرب شهرها و روستاهای پیرامون خود هزینه کنند و مسئولیت اجتماعی خود را حداقل در بحث آب به انجام رسانند و بعد از ۲۵ سال ، فراشبند گاز خیز نیز در لیست بالا بلند پروژه های عمرانی عام المنفعه وزارت نفت قرار گیرد. پروژه ای عمرانی که پالایشگاه گاز و مجتمع تقویت فشار گاز فراشبند به طور مستقیم در آن ذی نفع خواهند بود.

سخن آخر با آقای کرمپور نماینده مردم فراشبند در مجلس شورای اسلامی است که از خوب ماجرا در کمیسیون انرژی مجلس عضویت داشته و ارتباط تنگاتنگی با مدیران ارشد وزارت نفت دارند و قطعا می توانند در این مورد استراتژیک و حیاتی نقش مهمی داشته باشند .

فراموش نکنیم که طبق گفته پورزارعی فرماندار سابق فراشبند ، ۸۵ درصد از منابع آب شرب شهرستان از بین رفته و از ۱۴ حلقه چاه آب شرب آبفای شهری ۱۲ حلقه خشک شده است.

* عضو شورای شهر فراشبند